Όταν η βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη προστατεύει την ελευθερία του Τύπου

Η ελευθερία του Τύπου αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες της δημοκρατίας μας. Αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται μια ελεύθερη κοινωνία. Οι δημοσιογράφοι αποκαλύπτουν παρατυπίες, ερευνούν υπό έντονη χρονική πίεση και είναι συχνά οι πρώτοι που βρίσκονται στο σημείο όταν πολιτικές, οικονομικές ή κοινωνικές εξελίξεις κλιμακώνονται. Κρατούν έναν καθρέφτη απέναντι στους ισχυρούς. Μέρα με τη μέρα, συχνά με μεγάλη προσωπική αφοσίωση. Όταν η βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη προστατεύει την ελευθερία του Τύπου, δεν πρόκειται για έλεγχο αλλά για προστασία — για τη δημιουργία ασφαλών χώρων εργασίας για τους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, για την εμπιστοσύνη και για τη διαφύλαξη των δημοκρατικών αξιών. Το άρθρο αυτό εξετάζει πώς η σύγχρονη, συμβατή με την προστασία δεδομένων βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην προστασία των συντακτικών ομάδων, των δημοσιογράφων και της ελεύθερης ενημέρωσης — χωρίς να παραβιάζει την ιδιωτικότητα αμέτοχων ατόμων. Δείχνουμε πώς τα έξυπνα συστήματα μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση απειλών και να ενισχύσουν στην πράξη την προστασία των θεμελιωδών δημοκρατικών αξιών. Και θέλουμε να βοηθήσουμε στην άρση των παρεξηγήσεων σχετικά με τεχνολογίες όπως η αναγνώριση προσώπων και πινακίδων κυκλοφορίας.

Τρέχουσα κατάσταση απειλών για τα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους στην Ευρώπη (με έμφαση στη Γερμανία)

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, και το γνωρίζετε από την καθημερινή σας εργασία: οι δημοσιογράφοι και οι συντακτικές ομάδες βρίσκονται ολοένα και πιο συχνά στο στόχαστρο. Ενώ το 2015 καταγράφηκαν 39 επιθέσεις, ο αριθμός μειώθηκε αρχικά στο ελάχιστο των 13 περιστατικών το 2019. Από τότε, όμως, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά. Το 2022, ο αριθμός έφτασε σε ένα θλιβερό αποκορύφωμα με 103 επιθέσεις. Μετά από μια σύντομη μείωση το 2023 σε 41 περιστατικά, ο αριθμός των περιστατικών αυξήθηκε και πάλι σημαντικά το 2024. 89 καταγεγραμμένες επιθέσεις — περισσότερες από διπλάσιες σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Πίσω από αυτούς τους αριθμούς δεν κρύβονται ανώνυμα στατιστικά στοιχεία, αλλά πραγματικές απειλές για ανθρώπους που κάνουν τη δουλειά τους κάθε μέρα. Η δουλειά τους!!! Όλο και πιο συχνά, οι δημοσιογράφοι βρίσκονται υπό πίεση — παρενοχλούνται κατά τη διάρκεια ρεπορτάζ, κινηματογραφούνται σκόπιμα ή δυσφημούνται στο διαδίκτυο. Τα κτίρια των συντακτικών ομάδων βρίσκονται στο επίκεντρο διαδηλώσεων, αποκλεισμών και συντονισμένων ενεργειών. Επιθέσεις με μπογιά, απειλές και απόπειρες εκφοβισμού δεν αποτελούν πλέον σπάνιο φαινόμενο. Και οι εντάσεις μεταφέρονται όλο και περισσότερο σε χώρους όπου η ασφάλεια θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητη: ακριβώς μπροστά στις εισόδους και στους χώρους των συντακτικών γραφείων και των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.

Ακόμη και πέρα από τα εθνικά σύνορα, διαφαίνεται μια ανησυχητική εικόνα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, το κλίμα για τους δημοσιογράφους γίνεται αισθητά πιο δύσκολο. Το 2024 καταγράφηκαν συνολικά 1.548 παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου σε 35 ευρωπαϊκές χώρες, σε σύγκριση με 1.153 περιστατικά το 2023. Πίσω από αυτά τα στοιχεία κρύβονται 266 φυσικές επιθέσεις με 117 τραυματισμούς και έναν θάνατο, καθώς και 359 ψηφιακές επιθέσεις — από διαδικτυακές απειλές και χακαρίσματα έως επιθέσεις DDoS. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση των επιθέσεων κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων. Οι φορείς παρακολούθησης σε επίπεδο ΕΕ κατέγραψαν μόνο στο πλαίσιο διαδηλώσεων 271 επιθέσεις, εκ των οποίων περισσότερες από τις μισές περιλάμβαναν σωματικές επιθέσεις εναντίον εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης.

Ένα σημείο καμπής αυτής της εξέλιξης ήταν η πανδημία του κορονοϊού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης βρέθηκαν ιδιαίτερα στο δημόσιο προσκήνιο. Κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στα μέτρα προστασίας, τις εκστρατείες εμβολιασμού ή τους κρατικούς κανονισμούς, οι δημοσιογράφοι έγιναν ολοένα και περισσότερο στόχος οργής, δυσπιστίας και θεωριών συνωμοσίας. Για πολλούς διαδηλωτές, τα μέσα ενημέρωσης δεν θεωρούνταν πλέον ουδέτεροι ανταποκριτές, αλλά μέρος του «συστήματος». Τα τελευταία χρόνια, οι κοινωνικές εντάσεις, τα λαϊκιστικά κινήματα και οι στοχευμένες εκστρατείες παραπληροφόρησης έχουν υπονομεύσει σκόπιμα την εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η διαδικτυακή ρητορική μίσους λειτουργεί ως εργαλείο κινητοποίησης και οδηγεί όλο και πιο συχνά σε πραγματική, σωματική βία.

Τα παραδοσιακά μέτρα ασφαλείας φτάνουν στα όριά τους

Για εσάς, ως επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, αυτό σημαίνει ότι η προστασία των συναδέλφων σας, των υποδομών σας και τελικά της ίδιας της εργασίας σας είναι σήμερα πιο περίπλοκη από ποτέ. Τα παραδοσιακά μέτρα ασφαλείας, όπως οι κωδικοί πρόσβασης, οι μαγνητικές κάρτες ή οι απλές κάμερες, φτάνουν ολοένα και περισσότερο στα όριά τους. Πολλά από αυτά τα συστήματα είναι στατικά, εύκολα να παρακαμφθούν και συχνά αντιδρούν μόνο αφού έχει ήδη συμβεί ένα περιστατικό. Οι κωδικοί πρόσβασης μπορούν να κοινοποιηθούν, οι ταυτότητες να χαθούν ή να χρησιμοποιηθούν σκόπιμα με κακό τρόπο. Μέσα στη βιασύνη της καθημερινότητας, πόρτες μένουν ανοιχτές και περνούν απαρατήρητες από μη εξουσιοδοτημένα άτομα.

Ακόμη και οι απλές κάμερες παρέχουν μόνο μια ψευδαίσθηση ασφάλειας. Καταγράφουν χωρίς να καταλαβαίνουν τι βλέπουν. Μόνο εκ των υστέρων εξετάζονται οι καταγραφές — συχνά για ώρες — προκειμένου να ανασυντεθεί ένα περιστατικό. Σε δυναμικές καταστάσεις απειλής, όπως διαδηλώσεις, επιθέσεις σε οχήματα ή εισβολές ομάδων, μια εκ των υστέρων ανάλυση δεν επαρκεί. Οι ανιχνευτές κίνησης ενεργοποιούν συχνά ψευδείς συναγερμούς — εξαιτίας του καιρού, των ζώων ή των σκιών — και έτσι χάνουν την αξιοπιστία τους. Έως και το 95 % όλων των ενεργοποιήσεων συναγερμού αποδεικνύονται ψευδείς συναγερμοί, γεγονός που κοστίζει στις επιχειρήσεις μεγάλα ποσά ετησίως λόγω εξόδων επέμβασης και διακοπών εργασίας. Το προσωπικό ασφαλείας δεν μπορεί επίσης να παρακολουθεί όλες τις κάμερες ταυτόχρονα και βασίζεται στην ανθρώπινη προσοχή, η οποία είναι εκ φύσεως περιορισμένη. Μελέτες δείχνουν μάλιστα ότι οι χειριστές παρακολούθησης που παρακολουθούν εννέα οθόνες χάνουν έως και το 60 % των σχετικών περιστατικών.

Επιπλέον, πολλά από αυτά τα συστήματα λειτουργούν απομονωμένα το ένα από το άλλο. Ένα σύστημα καμερών δεν επικοινωνεί με το σύστημα ελέγχου πρόσβασης ούτε με την αυτοματοποίηση του κτιρίου. Αυτό δημιουργεί κενά ασφαλείας, επειδή οι πληροφορίες δεν συνδυάζονται εγκαίρως. Ενώ οι απειλές εμφανίζονται όλο και πιο συντονισμένα, οι παραδοσιακές λύσεις ασφαλείας λειτουργούν συχνά παράλληλα, χωρίς κοινή νοημοσύνη στο παρασκήνιο. Ιδιαίτερα για τους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης, που συχνά συνδυάζουν εκτεταμένα κτίρια, δημόσια προσβάσιμους χώρους και ευαίσθητες ζώνες παραγωγής, αυτή η έλλειψη νοημοσύνης και διασύνδεσης αποτελεί πρόβλημα.

Ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα: πώς λειτουργεί πραγματικά η βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη

Πριν μιλήσουμε για έξυπνες και διασυνδεδεμένες αρχιτεκτονικές ασφαλείας, ας κάνουμε μια μικρή νοητική παρέκκλιση. Όταν στη Synaedge διαβάζουμε άρθρα στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τη βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη, την αναγνώριση προσώπων ή πινακίδων κυκλοφορίας, η συζήτηση στρέφεται συχνά πολύ γρήγορα στη μεγάλη εικόνα. Για επιτήρηση, έλεγχο και «διάφανους» ανθρώπους. Μερικές φορές ακούγεται σαν οι τίτλοι να προέρχονται κατευθείαν από μια δυστοπική ιστορία — κάπου ανάμεσα στο 1984 και στην πανταχού παρούσα ιδέα του «Big Brother is watching you».

Πολλοί αντιλαμβάνονται την «επιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη» ως ένα παντογνώστη σύστημα που καταγράφει κάθε κίνηση, αναγνωρίζει πρόσωπα και παρακολουθεί τους ανθρώπους χωρίς διακοπή. Ο ίδιος ο όρος ενισχύει αυτή την εικόνα. Στην πραγματικότητα, μιλάμε για ανάλυση βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη που βασίζεται σε κανόνες· ένα εργαλείο που αξιολογεί ροές βίντεο σε πραγματικό χρόνο για να εντοπίσει σαφώς καθορισμένα μοτίβα ή γεγονότα. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά τους ανθρώπους· τους υποστηρίζει παρέχοντας ενδείξεις που διαφορετικά θα μπορούσαν εύκολα να παραβλεφθούν.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την αναγνώριση προσώπου: πολλοί φαντάζονται ότι μια κάμερα γνωρίζει αυτόματα ποιος είναι κάποιος και τον παρακολουθεί παντού. Στην πραγματικότητα, η ταυτοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο εάν ένα πρόσωπο έχει καταχωριστεί συνειδητά και νόμιμα. Χωρίς αυτήν την αναφορά, το σύστημα είναι τυφλό. Αναγνωρίζει μόνο ότι το άτομο έχει ένα πρόσωπο. Τίποτα περισσότερο. Παρόμοια λειτουργεί και η αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας: δεν γίνεται τυχαία σάρωση, ούτε παρακολούθηση κατά τη διαδρομή από το σημείο Α στο σημείο Β — πρόκειται απλώς για μια σύγκριση με αποθηκευμένες λίστες. Και η ανάλυση συμπεριφοράς δεν διαβάζει τις σκέψεις. Ανιχνεύει μόνο εκπαιδευμένες αποκλίσεις από τη φυσιολογική συμπεριφορά — για παράδειγμα, όταν κάποιος στέκεται ασυνήθιστα πολλή ώρα μπροστά σε μια πόρτα.

Πώς η βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη προστατεύει συγκεκριμένα τους δημοσιογράφους

Αυτό που συχνά ακούγεται αφηρημένο γίνεται στην πράξη πολύ απτό: η σύγχρονη ανάλυση βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προστατεύσει στοχευμένα τις συντακτικές ομάδες και τους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, αναγνωρίζοντας σε πραγματικό χρόνο πρόσωπα, πινακίδες κυκλοφορίας, αντικείμενα και πρότυπα συμπεριφοράς και αξιολογώντας τα με βάση το πλαίσιο — τηρώντας παράλληλα τους κανόνες προστασίας δεδομένων.

Ένα κεντρικό στοιχείο είναι η αναγνώριση προσώπου. Σε αντίθεση με τη μαζική επιτήρηση μεγάλης κλίμακας, εδώ δεν γίνεται αναζήτηση σε καμία βάση δεδομένων του πληθυσμού. Δεν διατηρούμε, λοιπόν, κανένα μυστικό «who’s who» των περαστικών, ούτε κάποια κρυφή λίστα όλων όσοι έχουν περάσει ποτέ μπροστά από το κτίριο. Τα ανωνυμοποιούμε μάλιστα. Αντίθετα, αποθηκεύονται μόνο τα εξουσιοδοτημένα πρόσωπα των εργαζομένων και των μόνιμων δημοσιογράφων. Κατά την είσοδο, η τεχνητή νοημοσύνη ελέγχει εάν το πρόσωπο ενός ατόμου αντιστοιχεί σε ένα αποθηκευμένο προφίλ. Αν κάποιος προσπαθήσει να εισέλθει στο κτίριο με πλαστή ταυτότητα ή αν ένα μη εξουσιοδοτημένο άτομο συνοδεύει ένα εξουσιοδοτημένο, το σύστημα εντοπίζει την απόκλιση μέσα σε δευτερόλεπτα και ενεργοποιεί ειδοποίηση. Ακόμη κι αν ένα άγνωστο άτομο παραμείνει για αρκετή ώρα κοντά σε γνωστούς δημοσιογράφους, αυτό καταγράφεται αυτόματα. Ένας καθοριστικός παράγοντας για την έγκαιρη ανίχνευση απειλών.

Εξίσου σημαντική είναι και η αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας. Τα οχήματα των δημοσιογράφων μπορούν να καταχωριστούν στο σύστημα, ώστε τα εξουσιοδοτημένα οχήματα να αναγνωρίζονται αυτόματα. Αν ένα άγνωστο όχημα εμφανιστεί στον χώρο ή αν κάποιος παραμείνει ύποπτα πολλή ώρα κοντά στο αυτοκίνητο ενός δημοσιογράφου — για παράδειγμα για να φωτογραφίσει την πινακίδα — το σύστημα ενεργοποιεί συναγερμό. Έτσι μπορούν να αποτραπούν έγκαιρα οι αναγνωρίσεις χώρου, οι αποκλεισμοί ή οι στοχευμένες απόπειρες δολιοφθοράς.

Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη αναγνωρίζει τυπικά αντικείμενα που μπορεί να υποδηλώνουν μια πιθανή απειλή — όπως κουκούλες ή εμφανή όπλα. Αυτή η αναγνώριση αντικειμένων είναι ιδιαίτερα πολύτιμη για τον γρήγορο εντοπισμό καταστάσεων που ενδέχεται να κλιμακωθούν στα όρια του κτιρίου και για την έγκαιρη και στοχευμένη ενημέρωση του προσωπικού ασφαλείας πριν συμβούν περιστατικά. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι η ανίχνευση ομάδων. Τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αναγνωρίζουν αυτόματα πλήθη ή ομάδες που σχηματίζονται, καθώς και την ανύψωση πανό και πινακίδων. Έτσι μπορούν να εντοπιστούν έγκαιρα διαδηλώσεις, αποκλεισμοί ή συντονισμένες εισβολές, ακόμη και αν αρχικά εξελίσσονται ανεπαίσθητα.

Όλες αυτές οι λειτουργίες συνεργάζονται σαν μια αόρατη, ιδιαίτερα προσεκτική γραμμή ασφαλείας γύρω από τα κτίρια, τα οχήματα και τους χώρους σύνταξης. Αντί να παρακολουθεί τα πάντα και όλους συνεχώς, η τεχνολογία λειτουργεί βάσει κανόνων, με ευαισθησία στο πλαίσιο και με ακρίβεια. Οι δημοσιογράφοι μπορούν να επικεντρωθούν στη δουλειά τους — ενώ στο παρασκήνιο λειτουργούν συστήματα που τους προστατεύουν στοχευμένα από πραγματικούς κινδύνους.

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνει και επιταχύνει τις ομάδες ασφαλείας σας

Η χρήση ανάλυσης βίντεο με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης αλλάζει όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο εντοπίζονται οι απειλές, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι ομάδες ασφαλείας επί τόπου. Αντί να χρειάζεται να παρακολουθούν για ώρες δεκάδες κάμερες ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτό που έχει πραγματικά σημασία: στην ταχεία και στοχευμένη αντίδραση σε συγκεκριμένα περιστατικά.

Η τεχνητή νοημοσύνη πραγματοποιεί συνεχή ανάλυση ολόκληρου του χώρου και αναφέρει σε πραγματικό χρόνο τυχόν ανωμαλίες — όπως άγνωστα πρόσωπα σε σημεία πρόσβασης, ξένα οχήματα σε ευαίσθητες περιοχές ή ομάδες που σχηματίζονται ξαφνικά μπροστά στο κτίριο. Το προσωπικό ασφαλείας ειδοποιείται άμεσα με σαφείς και ακριβείς πληροφορίες. Ποιος, πού, πότε, τι — αυτές οι πληροφορίες είναι άμεσα διαθέσιμες, χωρίς να χρειάζεται να συγκεντρωθούν με κόπο εκ των υστέρων.

Ένα ακόμη καθοριστικό πλεονέκτημα είναι η ταχεία εγκληματολογική αναζήτηση. Όταν μετά από ένα περιστατικό πρέπει να εντοπιστούν συγκεκριμένα άτομα, οχήματα ή αντικείμενα, αρκεί μια απλή αναζήτηση κειμένου όπως «άτομο με κόκκινο κασκόλ» ή «μαύρο SUV» για να βρεθούν όλες οι σχετικές βιντεοσκοπημένες σκηνές μέσα σε δευτερόλεπτα. Αυτό εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο που διαφορετικά θα δαπανόταν για την εξέταση αμέτρητων ωρών υλικού — συχνά ακριβώς τη στιγμή που απαιτούνται γρήγορες αποφάσεις.

Ταυτόχρονα, το ποσοστό σφαλμάτων μειώνεται σημαντικά. Οι άνθρωποι κουράζονται μετά από ώρες παρακολούθησης οθονών, ενώ τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης παραμένουν διαρκώς σε εγρήγορση. Οι ψευδείς συναγερμοί μειώνονται, τα σημαντικά περιστατικά δεν περνούν πλέον απαρατήρητα και ο συντονισμός των ενεργειών γίνεται πιο σαφής και πιο οργανωμένος. Οι δυνάμεις ασφαλείας καθοδηγούνται με ακρίβεια εκεί όπου πράγματι συμβαίνει κάτι — όχι εκεί όπου «ίσως» να συνέβαινε κάτι.

Με λίγα λόγια: η ανάλυση βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη μετατρέπει τις ομάδες ασφαλείας από αντιδραστικούς φρουρούς σε προληπτικούς προστάτες, δίνοντάς τους τα εργαλεία για να ενεργούν γρήγορα, με ακρίβεια και αποτελεσματικότητα.

Συμπέρασμα: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της ελευθερίας του Τύπου

Οι δημοσιογράφοι δεν είναι στόχοι. Αποτελούν τη ραχοκοκαλιά μιας λειτουργικής δημοκρατίας. Η δουλειά τους αξίζει σεβασμό και προστασία. Σε μια εποχή που οι απειλές έξω από τα γραφεία σύνταξης αυξάνονται, η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται ραγδαία και τα όρια μεταξύ ψηφιακού μίσους και σωματικής βίας γίνονται όλο και πιο ασαφή, τα ζητήματα ασφάλειας δεν πρέπει να αφεθούν στην τύχη.

Όταν η βιντεοεπιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη προστατεύει την ελευθερία του Τύπου, το κάνει όχι μέσω ελέγχου, αλλά μέσω σαφών και υπεύθυνων δομών. Δεν πρόκειται για την παρακολούθηση των ανθρώπων, αλλά για την προστασία εκείνων που καθημερινά αποκαλύπτουν αδικίες, προκαλούν συζητήσεις και υπερασπίζονται τις δημοκρατικές αξίες.

Η σύγχρονη ανάλυση βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη δεν δημιουργεί «διάφανους» ανθρώπους, αλλά ασφαλείς χώρους. Βοηθά στον έγκαιρο εντοπισμό απειλών, πριν αυτές κλιμακωθούν. Απαλλάσσει τις ομάδες ασφαλείας από βάρος, προσφέρει σαφήνεια και ακρίβεια και προστατεύει τα κτίρια, τα οχήματα και, πάνω απ’ όλα, τους ανθρώπους.

Στη Synaedge πιστεύουμε ότι η τεχνολογία δεν πρέπει να είναι το αντίθετο της ελευθερίας, αλλά η ασπίδα της. Τα έξυπνα συστήματα ασφαλείας που συμμορφώνονται με την προστασία των δεδομένων μπορούν να συμβάλουν ώστε οι δημοσιογράφοι να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς φόβο, γνωρίζοντας ότι κάποιος με προσεκτικά μάτια τους προστατεύει.

Η ελευθερία του Τύπου δεν είναι μια αφηρημένη αξία. Ζει μέσα από ανθρώπους που ερευνούν με θάρρος, αμφισβητούν κριτικά και διηγούνται τα πράγματα όπως είναι. Αποστολή μας είναι να διασφαλίσουμε ότι μπορούν να το κάνουν με ασφάλεια.